ویتک ( VTEC ) سیستمی است که اولین بار توسط یک کمپانی خودروسازی ژاپنی در سال 1983 طراحی و تولید شد. تکنولوژی VTEC را میتوان یک فناوری انحصاری ژاپنی دانست که در دهه 80 میلادی برای مقابله با موتورهای پرمصرف خودروهای آمریکایی بوجود آمد و تا به امروز یکی از موفقترین تکنولوژیهای بکار رفته در خودروها به شمار میرود. تکنولوژی VTEC برای بالا بردن بهرهوری حجمی در موتورهای چهار زمانه احتراق داخلی بوجود آمد که در نهایت باعث افزایش ناگهانی گشتاور تولید شده توسط موتور اتومبیلها میشد. فناوری VTEC با تنظیم میزان فشار در سیستم سوخترسانی خودروها، ضمن بالا بردن گشتاور آنها، باعث کاهش مصرف سوخت اتومبیلها نیز میشود؛ زیرا در زمانی که خودرو به گشتاور زیادی احتیاج ندارد با کاهش فشار در سامانههای داخلی سوخترسانی باعث کاهش مصرف سوخت و کاهش گشتاور پیشرانه میگردد. فناوری VTEC از زمان طراحی و ساخته شدن آن در سال 1983 دچار تغییرات فراوانی شده است و امروزه بهرهوری از این سیستم را در اتومبیلهای مسابقهای و اسپرت میبینیم.
VTEC چگونه کار میکند؟
سامانه VTEC با تنظیم زمان فشار وارد شده به موتور خودرو، قادر است در یک بازه زمانی کوتاه بیشترین گشتاور و کمترین گشتاور موتور اتومبیل را تولید کند. در تکنولوژی VTEC به جای استفاده از دو بادامک و دو انگشتی برای دو سوپاپ، از سه بادامک و سه انگشتی استفاده میشود. در سیستم VTEC نیز مانند مانند مابقی سامانههای کنترلی، دو بادامک چپ و راست از نظر اندازه و میزان لیفت یکسان هستند و قادرند میزان فشار را در زمانی که خودرو به گشتاور پایین نیاز دارد تامین کنند. بادامک و انگشتی وسط در سیستم VTEC در گشتاور پایین نقشی ایفا نمیکند و فقط به صورت هرز میچرخد؛ اما زمانی که دور موتور بالا میرود و میزان فشار روغن و جریان هوا افزایش پیدا میکند، سنسورهای تعبیه شده در فناوری VTEC با استفاده از پروفیلهای هیدرولیکی دستور قفل هر سه انگشتی را به کامپیوتر داخلی خودرو انتقال میدهند و هر سه انگشتی ثابت و بادامک وسط با سرعت و لیفت بیشتری فعالیت میکنند. در نظر بگیرید که بادامک وسط برای تولید حجم زیاد گشتاور طراحی شده و در زمان فعالیت آن، دو بادامک چپ و راست با لیفت کمتر هرز می چرخند زیرا در زمان فعالیت بادامک وسط هیچ ارتباطی با دو انگشتی چپ و راست نخواهند داشت.
چقدر طول میکشد تا فناوری VTEC عمل کند؟
همانطور که گفتیم سامانه VTEC بوجود آمد تا با مصرف سوخت کم در موتورهای کوچکتر، گشتاورهای بیشتری تولید کند؛ از همین رو فناوری VTEC زمانی به کار میافتد که خودرو به گشتاور زیادی احتیاج داشته باشد به همین دلیل اگر میخواهید از این سیستم استفاده کنید باید دور موتور اتومبیل شما حداقل به ۶۰۰۰ دور در دقیقه برسد تا سنسورهای حرکتی و حرارتی این سامانه بتواند نیاز خودرو را برای گشتاور بیشتر تشخیص دهد. از طرفی یکی از المانهای نشان دهنده برای نیاز به گشتاور بیشتر، دمای آب داخل خودرو است؛ از همین رو اگر دمای آب موتور شما زیر ۶۰ درجه سانتیگراد باشد سامانه VTEC عمل نخواهد کرد، به معنای دیگر اگر در فصول سرد سال رانندگی میکنید برای دریافت بازدهی بیشتر از فناوری VTEC تعبیه شده در موتور خودرو، میبایست زمان بیشتری برای بالا بردن دور موتور و البته دمای آب موتور صرف کنید.