حالت شلاقی به زمانی گفته میشود که گردن انسان به صورت ناگهانی و در یک زاویه گسترده، عقب و جلو میشود. تکانهای سریع و فشار شدید در حالت شلاقی، این نوع آسیب را به یکی از دردناکترین حالات انسان تبدیل کرده است. در ضربات شلاقی، ماهیچهها و رگهای گردن انسان به صورت ناگهانی کشیده میشوند و همین امر باعث میشود فرد آسیب دیده تا چند روز نتواند گردن خود را حرکت بدهد. همچنین حالت شلاقی ممکن است باعث تکان خردن مخچه، اختلالات مغزی و مشکلات تنفسی شود. قطعا همانطور که تا به حال حدس زدهاید یکی از عمدهترین آسیبها در زمان تصادفات اتومبیلها، حالت شلاقی است. معمولا زمانی که اتومبیل از جلو به جسمی برخورد کند که باعث توقف ناگهانی خودرو شود، حالت شلاقی رخ میدهد. در زبان عامیانهتر، حالت شلاقی به حالت رگ به رگ شدن گردن نیز میگویند؛ این موضوع به دلیل کشیدگی ناگهانی رگهای متصل به ماهیچه گردن است. حداقل آسیب وارد شده به دلیل کشیدگی رگها، درد و البته کاهش زاویه حرکت گردن میباشد. در دو دهه اخیر کاهش ریسک حالت شلاقی در تصادفات جادهای یکی از اصلیترین چالشهای خودروسازان بوده است. قطعا پیشرفتهای زیادی در این خصوص انجام گرفته است و در این مقاله قصد داریم برخی از آنها را بررسی کنیم.
تغییرات اعمال شده در طراحی صندلیهای خودروها
برای کاهش ریسک حالت شلاقی در تصادفات جادهای اولین مسئلهای که باید به آن توجه کرد، فرم و ساختار صندلیهای داخل کابین خودروها است. این موضوع باعث شده است طراحی صندلیهای اتومبیلها و البته تمام وسیلههای نقلیه، در دو دهه اخیر دچار تغییرات زیادی شود. یکی از اصلیترین این تغییرات، طراحی فرم برآمده برای قرارگرفتن گودی کمر بر روی آن است. وجود فضایی برای قرارگرفتن گودی کمر بر روی آن، باعث میشود میزان نیروی کشش انسان نسبت به صندلی افزایش یابد و در زمان تصادفات، ضربات با فشار کمتری سرنشینان خودرو را تکان دهد. از همین رو در خودروهای مدرن امروزی، میتوانیم آپشن تنظیم گودی کمر را برای صندلیهای خودرو مشاهده کنیم.
مورد دیگر در طراحی صندلیهای خودرو که باعث کاهش ریسک حالت شلاقی میشود، فرم پشت سریها است. پشت سریهای صندلی خودروهای مدرن امروزی، یا دارای گودی هستند یا فرمی موازی با زاویه گردن دارند. این نوع از طراحی باعث میشود در زمان تصادفات، گردن سرنشینان کمترین میزان حرکت را داشته باشد و همین موضوع میتواند ریسک بوجود آمدن حالت شلاقی را تا حد زیادی کاهش دهد.
نقش تکنولوژیها در این خصوص چیست؟
امروزه فناوریهای استفاده شده در خودروهای مدرن، اصلیترین بخش ایمنی آنها را تشکیل میدهند. ترمز ABS یکی از فناوریهایی است که میتواند باعث کاهش ریسک بوجود آمدن حالت شلاقی در تصادفات رانندگی شود. خودروهایی که از این فناوری استفاده میکنند با کاهش شتاب کمتری در هنگام ترمز کردن رو به رو هستند و همین امر باعث میشود میزان موج ضربه وارد شده به گردن سرنشینان تا حد زیادی کاهش یابد.
سیستم ترمز خودکار نیز یکی از فناوریهایی است که باعث کاهش ریسک بوجود آمدن حالت شلاقی در تصادفات جادهای میشود. در واقع با بهرهگیری از این تکنولوژی، خودرو قادر است در بازه زمانی بیشتری سرعت خود را کم کند و همین امر باعث میشود میزان حجم ضربات و فشار وارد شده به گردن سرنشینان به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کند.