موتورهای شش سلیندر در طول تاریخ، در بسیاری از خودروهای اسطورهای و به یاد ماندنی استفاده شده است، هنگام طراحی پیشرانه این خودروها، نحوه چینش سیلندرهای این موتورها بسیار اهمیت داشته و بعضی اوقات به دلیل انتخاب غیر صحیح نوع چینش، خودرو عملکرد بسیار ضعیفی از خود نشان داده است. متاسفانه، موتورهای شش سیلندر خطی رو به افول هستند و پیشرانههای شش سیلندر V توربوشارژ، امروزه بهترین جایگزین موتورهای هشت سیلندر معمولی هستند. حال چرا موتورهای شش سیلندر خطی رو به افول هستند و پیشرانههای V عملکرد بهتری دارند؟
مزایا موتورهای شش سیلندر خطی
مثل تمامی موتورهای خطی، این پیشرانهها طراحی ساده و جمع و جوری دارند، علاوه بر آن، هزینه ساخت آن کمتر است و نیازی به استفاده از سلسله سوپاپ مجزا نیست همچنین، به جای استفاده از چندین میل بادامک، پیشرانههای خطی میتوانند از دو میل بادامک بلندتر برای باز و بسته کردن سوپاپها استفاده کنند.
سادگی این موتورها باعث میشود که تعمیر و نگهداری آنها نیز راحتتر باشد، در این نوع پیشرانهها دسترسی به شمعها، سرپوشها و قطعات فرعی بسیار آسان است و اصطلاحا این خودروها بهترین دوست مکانیکهای آماتور هستند.
با این حال بزرگترین مزیت این نوع پیشرانهها، تعادل فوقالعاده آنهاست. به دلیل فعالیت احتراق منظم این پیشرانهها، پیستونها به صورت آینهای در این خودروها کار میکنند، یعنی پیستونهای ۱ و ۶ اول با یکدیگر تعامل میکنند، سپس پیستون ۲ و ۵ و در انتها پیستون ۳ و ۴. هنگامی که پیستونهای ۱ و ۶ به بالاترین نقطه کارکرد خود میرسند، بقیه پیستونها به ترتیب در زاویه ۱۲۰ و ۲۴۰ درجه قرار دارند و به بهترین نحو موازنه هستند. این مساله باعث میشود تا این پیشرانهها به نرمی کارکرد در تمامی سرعتها معروف شوند.
معایب موتورهای شش سیلندر خطی
متاسفانه افول این پیشرانهها دلایل متعددی دارد. در خودروها، جای دادن موتور در زیر کاپوت همیشه مساله بسیار مهمی بوده است و ۲ سیلندر اضافه در مقایسه با موتورهای چهار سیلندر خطی، به این معنی است که جایدادن این نوع پیشرانهها به صورت عرضی بسیار امر دشواری است. اگر این پیشرانهها به صورت مورب سوار شوند، در خودروهای FWD دیگر جایی برای سیستم انتقال قدرت به چرخهای جلو نیست و از آنجایی خودروسازان به دنبال طراحی سیستمهای انتقال قدرتی هستند که بتوانند از آن در شاسیهای متنوع استفاده کنند، پیشرانههای شش سیلندر خطی بلند زیاد مناسب نیستند.
همچنین این موتورها نسبت به رقیبان خود از استحکام کمتری برخوردارند، میل بادامکها و میللنگهای بلندتر، از استحکام کمتری برخوردارند و بلوک موتور نسبت به همنوع V خود، از سفتی کمتری برخوردار است. ابعاد موتورهای خطی، گرانیگاه خودرو را به هم میزند و دلیل این امر نیز، این است که قطعات سنگین و محرک موتور در ارتفاع بلندتری نسبت به دیگر قطعات واقع شده است.
مزایا موتورهای شش سیلندر V
زاویه قرارگیری سیلندرها در پیشرانهها با چینش V معمولا ۶۰ یا ۹۰ درجه است. این نوع پیشرانهها در بسیاری از خودروهای اسپرت استفاده شدهاند با هنر استفاده بهینه از توربوشارژ میتوان تا ۵۰۰ اسببخار قدرت به کمک این پیشرانهها تولید کرد.
پیشرانهها با چینش V بسیار جمع و جور هستند و فضای بسیار ارزشمندی را در اختیار طراحان قرار میدهند که میتوان از این فضا استفاده کرد و توربوشارژر را در کنار موتور قرار داد. همچنین این موتورها به دلیل بهینهسازی در فضا، بسیار مناسب خودروهای FWD هستند. به همین دلیل نیز هست که بسیاری از خودروسازان میتوانند بدون این که شاسی طراحی شده را به طور کلی تغییر دهند، از موتورهای بهتری برای محصولات خود استفاده کنند.
معایب موتورهای شش سیلندر V
با این حال که این پیشرانهها از همان تعداد سیلندرهایی بهره میبرند که پیشرانههای خطی استفاده میکنند، ولی برقرار کردن تعادل در این پیشرانهها بسیار دشوار است. این پیشرانهها به نحوی از ۲ بلوک ۳ سیلندر متصل به هم تشکیل شدند، موتورهای V شکل، باید به صورت هوشمندانهای عدم تعادل تولیدی توسط حرکت پیستونها را خنثی کنند. برطرف کردن این عدم تعادل به کمک محورهای مخصوصی برقرار شده است و در صورت عدم استفاده از این محورها، لرزشهای شدید در میل لنگ به وجود خواهد آمد و عملکرد موتور را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.
اکثر محصولات میتسوبشی، از موتورهای چهارسیلندر بهره میبرند ولی در معدود موتورهای که شش سیلندر هستند، تمامی آنها از چینش V بهره میبرند، برای مثال میتوان به میتسوبیشی پاجرو اشاره کرد، آرینموتور، نماینده رسمی میتسوبیشی موتورز در ایران، محصولات این برند را با شرایط ویژهای در ایران به فروش میرساند.